مناظره درباره دوازده جانشین پیامبرمناظره درباره دوازده جانشین پیامبر (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم) بین دکتر خالد نوفل یکی از اساتید دانشگاه شریعت اردن، و یکی از دانشجویان او اتفاق افتاده است. ۱ - مقدمهدانشجو: یکی از اساتید دانشگاه شریعت اردن، به نام دکتر خالد نوفل برای تدریس به آن دانشگاه می‌آمد من از دانشجویان او بودم و به مذهب تشیع اعتقاد داشتم، و در کلاس درس او شرکت می‌نمودم، او در فرصت‌های مناسبی بر اثر تعصّبی که در مذهب خود (اهل تسنن) داشت، نسبت‌های ناروایی به تشیّع می‌داد، روزی در مورد جانشینان رسول اکرم (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم) که «دوازده نفر» هستند با او به بحث و گفتگو نشستم، بشنوید و قضاوت کنید: ۲ - احادیث خلفای دوازده‌گانه پیامبراستاد: اصلاً ما در کتاب‌های حدیث، چنین حدیثی نداریم که پیامبر (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم) فرموده باشد، خلفای من، دوازده نفر هستند! و چنین حدیثی از ساخته‌های تو است. دانشجو: اتّفاقاً در کتاب‌های اصیل اهل تسنّن در موارد متعدّد با تعبیرات گوناگون، چنین حدیثی ذکر شده است به عنوان نمونه، در چندین کتاب حدیث نقل شده پیامبر (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «الخلفاء بعدی اثنا عشر بعدد نقباء بنی اسرائیل و کلّهم من قریش؛ خلفای بعد از من دوازده نفرند، به تعداد نقباء بنی‌اسرائیل و همه آن‌ها از قبیلة قریش می‌باشند»، بنابراین براساس مدارک و کتاب‌های مورد اعتماد شما، این حدیث آمده است. ۳ - اسامی خلفای دوازدهگانهاستاد: به فرض این که این حدیث مورد قبول باشد، به نظر شما (شیعیان) این دوازده نفر، چه کسانی هستند؟! دانشجو: طبق ده‌ها، بلکه صدها روایتی که به ما رسیده، نام آن‌ها عبارت است از: ۱ـ امیرمؤمنان علی‌بن‌ابیطالب (علیه‌السّلام) ۳ـ حسن بن علی (علیه‌السّلام) ۲ـ حسین بن علی (علیه‌السّلام) ۴ـ علی‌بن‌الحسین، زین العابدین (علیه‌السّلام) ۵ـ محمّد‌بن‌علی، امام باقر (علیه‌السّلام) ۶ـ جعفر‌بن‌محمّد، امام صادق (علیه‌السّلام) ۷ـ موسی بن جعفر، امام کاظم (علیه‌السّلام) ۸ـ علیّ‌بن موسی، امام رضا (علیه‌السّلام) ۹ـ محمّد بن علی، امام جواد (علیه‌السّلام) ۱۰ـ علیّ بن محمّد، امام هادی (علیه‌السّلام) ۱۱ـ حسن بن علی، امام عسکری (علیه‌السّلام) ۱۲ـ حجّة بن الحسن، امام زمان حضرت مهدی (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) شما تصدیق کردید، که رسول خدا (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم) فرموده است: «خلفای من دوازده نفر از قریش هستند»، شما از من پرسیدید که این دوازده نفر کیانند، و من نام دوازده امام از علی (علیه‌السّلام) تا حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) را برای شما برشمردم، اینک من از شما می‌پرسم، به نظر شما این دوازده نفر کیانند؟ استاد: از این دوازده نفر می‌توان چهار خلیفه اصلی (ابوبکر، عمر، عثمان و علی) را نام برد، سپس حسن (علیه‌السّلام) و معاویه و ابن زبیر و عمر بن عبدالعزیز (که ۸ نفر می‌شوند) و ممکن است مهدی عباسی (سوّمین خلیفه عبّاسی) را نیز بر این‌ها افزود. و شاید بتوان طاهر عباسی را نیز افزود، به طور خلاصه از نظر ما این دوازده نفر، مشخّص نیستند و سخن علمای ما در این‌باره، پراکنده و سردرگم و گوناگون است. ۴ - حدیث ثقلیندانشجو: پیامبر (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم) در «حدیث ثقلین» که مورد قبول همه مسلمانان است فرمود: «انی ترکت فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی، اهل بیتی...؛ من میان شما دو چیز گرانقدر را می‌گذارم، که عبارتند از: ۱ـ کتاب خدا (قرآن)، ۲ـ عترت من که اهل بیت من می‌باشند، که اگر به این دو تمسّک نمودی، هرگز گمراه نخواهید شد». روشن است که عمر و ابوبکر و عثمان و افرادی مانند ابن‌زبیر، و عمر‌بن‌عبدالعزیز و مهدی عباسی، از عترت و اهل بیت رسول خدا (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم) نبودند، بنابراین چرا در مورد دوازده خلیفه پیامبر (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم) سردرگم باشیم، با این که بر اساس حدیث ثقلین آن‌ها از عترت پیامبرند، و با عقیده شیعه در مورد دوازده امام از حضرت علی (علیه‌السّلام) تا امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) تطبیق خواهد کرد. استاد: به من فرصت بده تا در این مورد، بیش‌تر تحقیق کنم، فعلاً پاسخی که قانع کننده باشد به نظرم نمی‌آید. دانشجو: بسیارخوب، امیدوارم با تحقیقات خود، مشخّص کنید که این دوازده نفر خلیفه رسول خدا تا روز قیامت کیانند؟ ولی پس از مدّتی استاد با دانشجو ملاقات کرد، و از تحقیقات خود براساس عقیده اهل تسنّن، موضوع مشخّص را نیافته بود! ۵ - پانویس۶ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مناظره درباره دوازده جانشین پیامبر»، تاریخ بازیابی ۹۵/۷/۲۸. |